„Ci, którzy żyją i umierają”, to film, który porusza tematykę roli Niemców w drugiej wojnie światowej, ocenianej z perspektywy następnych pokoleń. Zapewne w niejednym domu rozegrała się historia opisana w filmie: młoda dziewczyna odkrywa, że jej dziadek był oficerem SS. W filmie osobą taką jest Sita. W wieku dwudziestu pięciu lat jest szczęśliwą studentką zatrudnioną w stacji telewizyjnej. Jej życie układa się pomyślnie, jest pełne przyjaźni, zabawy i rozrywek. Ale wszystko burzy fakt, że pewnego dnia (a są to 95 urodziny dziadka obchodzone w domu ojca) przypadkiem natyka się na starą podartą fotografię. Na złożonym zdjęciu widnieje jej rozpromieniona babcia trzymająca pod rękę mężczyznę w mundurze SS. Sita z przerażeniem rozpoznaje w nim seniora swojej rodziny. To co zobaczyła wszystko zmienia. Zamiast wieść życie szczęśliwej studentki z dobrze zapowiadającą się karierą medialną, Sita porzuca wszystko i zajmuje się badaniem losów własnych przodków. Nie przewiduje jak skomplikowane będą to losy i jak wiele państw przyjdzie jej odwiedzić. Podróżuje do Austrii, Polski i Rumunii po to, by odkryć przeszłość i rozliczyć się z nią. Rita szuka odpowiedzi na najważniejsze pytania: kim byli jej przodkowie i kim jest ona sama. Równie dobrze mogłaby schować podarte zdjęcie i zapomnieć o całej sprawie. Nie stało się tak, ponieważ wojenna przeszłość Niemców pokutuje w świadomości młodych pokoleń. Rita nie może uwierzyć, że jej łagodny, kochający dziadek reprezentował sobą zbrodnicze idee faszyzmu. Starsi członkowie rodziny bagatelizują problem, tłumacząc dziewczynie, że dziadek nie zajmował wysokiego stanowiska w wojsku, a w obozie usytuowanym na terenie Polski odbywały się jedynie ćwiczenia wojskowe. „Ci, którzy żyją i umierają” przypomina nieco obraz poruszający tę samą tematykę, zatytułowany „Dzieci Hitlera”. Oba filmy dobitnie i trafnie ukazują dramat ludzi, którzy wojnę znają jedynie z książek, a prawdziwe jej oblicze poznają przez historie własnych rodzin. Widać też doskonale różnice postaw starszego i młodszego pokolenia. Rodzice dziewczyny nie chcą ruszać bolesnych spraw, ona przeciwnie: z determinacją szuka prawdy, która jest bolesna i trudna. Woli ją od niepewności i stale narzucających się pytań.